Η αρχική ανακάλυψη ήταν μια aplysia fasciate, ένα είδος φτερωτού θαλάσσιου σαλιγκαριού, με δυο κεραίες που προεξέχουν σαν αυτιά λαγού. Αυτός είναι και ο λόγος που οι Άγγλοι το αποκαλούν sea hare = θαλάσσιος λαγός. Στην Ελλάδα, καθ’ ότι θερμόαιμοι, με πλούσια παράδοση στις ερωτικές φαντασιώσεις, οι ψαράδες το αποκαλούνε «μουνί της θάλασσας».
Το είδος είναι αρκετά διαδεδομένο στις νότιες ακτές της Βρετανίας και Ιρλανδίας αλλά και σε όλες τις ζεστές θάλασσες ανά τον κόσμο. Συναντάται σε διάφορες χρωματικές ποικιλίες, που τα καθιστούν ιδιαίτερα ελκυστικά στο μάτι.
Ίσως αυτό να ενέπνευσε τους αδερφούς Γκριμ να γράψουν και το ομώνυμο παραμύθι, που εδώ θα βρείτε σε ελεύθερη μετάφραση, με ελάχιστες περικοπές.
Πριν όμως αγγίξουμε την παραμυθένια διάσταση, θα πρέπει να αναφέρω ότι το εν’ λόγο πλάσμα ήταν το πειραματόζωο που χάρισε ένα Νόμπελ στον νευρο-επιστήμονα Eric Kandel, καθώς τον βοήθησε να διατυπώσει την θεωρία για την οργάνωση και την δομή της μνήμης. Ο λόγος που το επέλεξε: έχει μόνο 20.000 νευρώνες, έναντι των 100 δις που έχει ο ανθρώπινος εγκέφαλος και επιπλέον, είναι τα μακρύτερα νευρικά κύτταρα στο ζωικό βασίλειο. Αναφορά για το έργο του, αλλά και το βιβλίο που περιγράφει την δουλειά του θα βρείτε εδώ
Και τώρα, πάρτε μια ρουφηξιά καφέ, ή ότι άλλο προτιμάτε, αράξτε και απολαύστε το παραμύθι...
«Μια φορά και έναν καιρό, σ’ ένα κάστρο κάπου κοντά στο τέλος του κόσμου, ζούσε μια αλαζονική πριγκίπισσα. Από το δώμα του κάστρου της, που είχε δώδεκα παράθυρα , μπορούσε να βλέπει οτιδήποτε γινόταν στον κόσμο. Όταν πλησίαζε το πρώτο παράθυρο, το βλέμμα της γινόταν πιο οξύ από οποιοδήποτε ανθρώπου. Όταν πλησίαζε το δεύτερο, μπορούσε να διακρίνει και τα πιο μικρά αντικείμενα στον μακρινό ορίζοντα και όσο προχωρούσε από παράθυρο σε παράθυρο η όρασή της βελτιωνόταν ακόμα περισσότερο. Όταν έφτανε στο δωδέκατο μπορούσε, να δει οτιδήποτε υπήρχε πάνω ή κάτω από τη γη.
Καθώς ήταν αλαζονική και κακομαθημένη, και δεν ήθελε κανέναν πάνω από το κεφάλι της, έβγαλε διάγγελμα ότι για να μπορέσει κάποιος να γίνει σύζυγός της θα πρέπει να είναι σε θέση να κρυφτεί τόσο καλά, ώστε εκείνη να μην μπορεί να τον ανακαλύψει. Όποιος, δε, έκανε το τόλμημα και αποτύγχανε, έμενε χωρίς κεφάλι!
97 κεφάλια φιλόδοξων γαμπρών ήδη φιγουράριζαν σε πασσάλους μπροστά από το κάστρο, όταν έσκασαν μύτη τρία αδέρφια, που δήλωσαν ότι επιθυμούν να δοκιμάσουν την τύχη τους. Ο μεγαλύτερος, μπήκε σε έναν ασβεστόλακο, αλλά η πριγκίπισσα τον είδε από το πρώτο παράθυρο και το κεφάλι του μπήκε στον 98ο πάσσαλο. Ο δεύτερος κρύφτηκε στο κελάρι, και είχε την ίδια τύχη, και το κεφάλι του έγινε το δείγμα νούμερο 99.
Ο μικρός προβληματίστηκε. Πήγε και παρακάλεσε την πριγκηπέσα να του δώσει μία μέρα προθεσμία για να βρει καλή κρυψώνα. Κατάφερε μάλιστα να την πείσει να του δώσει τρεις ευκαιρίες. Αν αποτύγχανε και στις τρείς τότε ...θα της χάριζε το κεφάλι του.
Έφυγε λοιπόν από το κάστρο, και καθώς δεν του ερχόταν τίποτα στο μυαλό πήγε για κυνήγι. Βλέποντας ένα κοράκι, το σημαδεύει με το όπλο του, αλλά πριν προλάβει να πατήσει τη σκανδάλη, το κοράκι με ανθρώπινη λαλιά τον παρακαλεί να του χαρίσει την ζωή και αυτό θα του το ξεπλήρωνε. Κατεβάζει το όπλο ο λεβέντης μας και συνεχίζοντας το δρόμο του φτάνει σε μια λίμνη.
Βλέπει ένα μεγάλο ψάρι, που τα κύματα το είχαν ανεβάσει στην επιφάνεια. Το σημαδεύει αλλά πριν προλάβει να το πυροβολήσει, το ψάρι με ανθρώπινη λαλιά, τον παρακαλεί να του χαρίσει την ζωή με αντάλλαγμα μια εξυπηρέτηση. Το δέχεται ο νεαρός μας και συνεχίζει το δρόμο του.
Λίγο πιο πέρα συναντάει μια κουτσή αλεπού. Την σημαδεύει και πυροβολεί. Αστόχησε όμως και ακούει την αλεπού να του φωνάζει «Ει, αντί να σημαδεύεις μια κουτσή αλεπού βοήθησέ με να βγάλω το αγκάθι από το πόδι μου και εγώ θα σ’ το ξεπληρώσω» . Την ακούει το παλικάρι, και αφού την βοήθησε πήρε το δρόμο του γυρισμού μια και είχε βραδιάσει.
Την επόμενη μέρα ήταν η μέρα που θα έκανε την πρώτη του προσπάθεια να κρυφτεί. Ξεκινάει και πάει κάτω από τη φωλιά του κόρακα . «Κόρακα πες μου καμιά ιδέα, εγώ που σου χάρισα τη ζωή». Σκέφτεται ο κόρακας για λίγο και μετά κρώζει « Το βρήκα! Θα σπάσω ένα από τα αυγά και θα σε βάλω μέσα.» Έτσι και έγινε. Μπήκε ο νέος μας στο αυγό, το κόλλησε πάλι ο κόρακας, το έβαλε στη φωλιά και κάθισε επάνω. Η πριγκίπισσα βγήκε στο πρώτο παράθυρο και δεν τον είδε. Προχώρησε στα επόμενα , και πάλι δεν τον έβλεπε. Άρχισε να αγχώνεται. Όταν όμως έφτασε στο ενδέκατο, τον είδε! Αναστέναξε με ανακούφιση και διέταξε να σκοτώσουν το κοράκι και να σπάσουν τα αυγά, και έτσι ο νέος μας αναγκάστηκε να εμφανιστεί.
Την δεύτερη μέρα το παλικάρι πήγε στη λίμνη. Κάλεσε το ψάρι και του ζήτησε βοήθεια. Το ψάρι αφού σκέφτηκε για κάμποση ώρα του λέει: «Θα σε καταπιώ και θα βουτήξω όσο πιο βαθειά μπορώ». Πράγματι, βουτάει το ψάρι, με τον παλικάρι μας στο στομάχι του, βαθειά και κρύβεται πίσω από ένα βράχο. Βγαίνοντας η πριγκηπέσα μας στα παράθυρα άρχισε να το ψάχνει, αλλά δεν τον έβλεπε πουθενά. Κρύος ιδρώτας την έλουσε μέχρι που από το δωδέκατο παράθυρο, μακριά στο βάθος τον είδε! Διέταξε να πιάσουν το ψάρι και να το τεμαχίσουν, και έτσι ο νεαρός μας αναγκάστηκε να εμφανιστεί.
Την επόμενη μέρα έπρεπε να κάνει την τελευταία του προσπάθεια. Η πριγκίπισσα, σίγουρη ότι ο νεαρός θα αποτύγχανε και πάλι, του τόνωσε το ηθικό λέγοντας ότι θα έχει έτοιμο τον εκατοστό πάσσαλο το βράδυ.
Με το ηθικό πεσμένο βρίσκει ο νεαρός μας την αλεπού και της λέει τον πόνο του. Σκέφτεται η αλεπού , σκέφτεται, και κάποια στιγμή αναφωνεί: «Το βρήκα!». Τον παίρνει από το χέρι και πάνε σε μια πηγή. Εκεί βουτάει το παλικάρι στην πηγή και μετατρέπεται σε aplysia fasciate. Βουτάει και η αλεπού και μετατρέπεται σε πλανόδιο έμπορα. Παίρνει το aplysia fasciate και το πάει στην αγορά για να το πουλήσει. Κόσμος πολύς μαζεύτηκε γύρω για να δεί το περίεργο πλάσμα. Κατέβηκε και η πριγκηπέσα μας και γοητευμένη από το πλάσμα το αγοράζει. Πριν το παραδώσει ό έμπορας-αλεπού ψιθυρίζει: «Όταν βρεθείς στο δωμάτιό της, να χωθείς κάτω από τα μαλλιά της. Έτσι όταν θα κοιτάει από τα παράθυρα δεν θα σε δει».
Πράγματι, αφού κοίταξε και ξανακοίταξε η κοπελιά μας από τα παραθύρια της, δεν είδε τίποτα. Από την τσαντίλα της βρόντηξε με τέτοια δύναμη τα παράθυρα που σείστηκε το κάστρο και σπάσανε τα κρύσταλλα. Από την ταραχή πέφτει κάτω και το aplysia fasciate. Το βλέπει η πριγκηπέσα και από τα νεύρα της το κλωτσάει φωνάζοντας: «Χάσου από τα μάτια μου παλιόπραμα!» .
Άλλο που δεν ήθελε το σαλιγκάρι μας, σούρνετε μέχρι τον έμπορα-αλεπού και τρέχουνε στην πηγή, όπου βουτάνε και παίρνουν ξανά την μορφή τους. Ευχαρίστησε το παλικάρι την αλεπού λέγοντας: « Το κοράκι και το ψάρι είναι ηλίθια πλάσματα σε σχέση με σένα. Εσύ μόνο ξέρεις την ουσία του παιχνιδιού, και αυτό στο αναγνωρίζω».
Όταν πήγε το παλικάρι στο κάστρο τα πάντα ήταν έτοιμα για το γάμο. Ποτέ δεν είπε στην πριγκίπισσα που είχε κρυφτεί και ποιος τον βοήθησε. ‘Eτσι, εκείνη έτρεφε μεγάλο σεβασμό γι’ αυτόν, καθώς πίστευε ότι ήταν πιο ικανός από αυτήν, αφού μπορούσε να κάνει περισσότερα απ’ όσα εκείνη.»
(Η εικονογράφηση είναι του David Hockney για την έκδοση μιας συλλογής παραμυθιών των αδερφών Γκριμ , του 1969.)
Θα πρέπει να ομολογήσω ότι το παραμύθι χωράει πολλές ψυχολογικό-κοινωνικές προεκτάσεις για τις σχέσεις των δύο φύλων ( βλέπω τους μισογύνηδες να τρίβουν τα χέρια τους!) επειδή όμως δεν θα ήθελα να μακρηγορήσω άλλο, το αφήνω στην κρίση και τα σχόλιά σας.
