Εσείς έχετε ISO ; (UPDATED)

Η επιστροφή εντός των τειχών δεν είναι ποτέ εύκολη. Έχοντας μοιράσει κοντά δύο μήνες μεταξύ των δύο άκρων της Ελλάδας , έπρεπε να ξαναανακαλύψω το ...κέντρο! Και το ανακάλυψα με το παραπάνω...

Ο κόσμος μουδιασμένος από την επίδραση των διακοπών, εκδηλώνει την δυσαρέσκειά του για την επιστροφή με αυξημένη γκρίνια και νωχελικότητα, οι δημόσιες υπηρεσίες είναι σε αποδιοργάνωση, και η κίνηση στους δρόμους αυξημένη, με το ποσοστό των αφηρημένων οδηγών να χτυπάει κόκκινο. Και σαν να μην έφτανε αυτό, να σου και η απεργία των τελωνειακών, και δωσ’ του οι ουρές στα βενζινάδικα! Η εικόνα άρχισε να θυμίζει σκηνικό ταινίας όπου αναμένεται επερχόμενη καταστροφή. Ευτυχώς η καταστροφή δεν ήρθε και η τεράστια ρόδα της καθημερινής ρουτινιάρικης αθηναϊκής ζωής, τρίζοντας και αγκομαχώντας άρχισε να μπαίνει στην αέναη περιστροφική της πορεία.

Πριν όμως μπεις στη ρόδα σαν καλό χαμστεράκι, έχεις την πολυτέλεια μερικών στιγμών διαύγειας όπου αισθάνεσαι ως εξ αποστάσεως παρατηρητής. Σε μια από αυτές τις στιγμές αναρωτήθηκα τι να σημαίνει άραγε η έννοια που έχει γίνει ψωμοτύρι στα προγράμματα της κοινωνικής πολιτικής των κομμάτων, και που τιτλοφορείται ως «ποιότητα ζωής».

Οι «ειδικοί» λοιπόν, λένε πως με τον εν λόγο όρο εννοούμε την ύπαρξη, των συνθηκών εκείνων που εξασφαλίζουν την ευτυχία σε μια δεδομένη κοινωνία ή περιοχή. Συμπεριλαμβανομένου και της δυνατότητας πρόσβασης στις συνθήκες αυτές. Επειδή όμως η έννοια «ευτυχία» είναι επίσης αμφιβόλου ορισμού, γίνονται πιο συγκεκριμένοι, τονίζοντας την αναγκαιότητα της ύπαρξης «αντικειμενικών» και «υποκειμενικών» δεικτών... ευτυχίας. Μάλιστα λένε πως «έγκυροι δείκτες είναι η υγεία, το φυσικό περιβάλλον, η ποιότητα του χώρου στέγασης και άλλες υλικές προϋποθέσεις». Και η ύπαρξη των κατάλληλων δεικτών είναι απολύτως απαραίτητα για να διατηρήσουμε «σώας τας φρένας» μας και να μην εκδηλώσουμε προβλήματα ψυχικής υγείας. (1). Η αναφορά σε δείκτες μου έφερε στο μυαλό άλλο τερτίπι της βιομηχανοποιημένης κοινωνίας μας, το ΙSO.

Για να μπορέσουν να είναι ανταγωνιστικά τα όποια νέα προϊόντα εισέρχονται στην αγορά, θα πρέπει να τηρούν κάποιες προδιαγραφές που είναι αυστηρά καθορισμένες. Να είναι δηλαδή σύμφωνα με το αντίστοιχο, για το προϊόν τους, ISO standard. Για του αμύητους σαν και ‘μένα, ISO προέρχεται από το Ελληνικό «ίσο» (πάλι γράψαμε ως Έλληνες!) και είναι συμβατικά ακρωνύμια για το International Organization of Standardardization. Από την άλλη, σε άρθρο που είχε δημοσιευτεί το 2005 στο περιοδικό ECONOMIST αναφέρονται εννέα στατιστικά μεγέθη που καθορίζουν τον «δείκτη ποιότητας ζωής» (quality-of-life index). Κάποια από αυτά είναι η συχνότητα ....προσέλευσης στην εκκλησία, η πολιτική σταθερότητα και ασφάλεια, οι κλιματολογικές συνθήκες αλλά και η ισότητα μεταξύ των φύλων. Δεν είμαι η ειδική να κρίνω την αξιοπιστία του δείκτη και την καθολικότητα της ισχύς του ανά τα έθνη, αλλά αν δεχτούμε ότι ισχύει, αναρωτιέμαι κατά πόσο δεν είμαστε και εμείς ένα προϊόν του σύγχρονου κοινωνικο-οικονομικού συστήματος και ο εν λόγο δείκτης δεν αποτελεί κάποιο είδος ISO ζωής...

Προεκτείνοντας τον ISO ζωής η Unesco ανέπτυξε και το ΙSO της ανθρώπινης ανάπτυξης (HDI=human development index), όπου εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η ΕΛΛΑΔΑ βρίσκεται στη 24 θέση, μόλις δύο θέσεις πιο κάτω από την Γερμανία και σε απόσταση αναπνοής από την Σιγκαπούρη και την Δημοκρατία της Κορέας. Όσο δε αφορά το ISO ζωής, τρώμε την Αγγλία για λάχανο! Υποθέτω ότι φταίει ο ήλιος που μας φτιάχνει την διάθεση και η ...δημοφιλής κυριακάτικη λειτουργία, και ξεχνάμε την χαμηλή αγοραστική δύναμη και την έλλειψη της πολιτικής σταθερότητας!

Νομίζω τελικά ότι θα πρέπει να είμαστε ευτυχείς ως Έλληνες, καθώς περιμένουμε ότι θα ζήσουμε τουλάχιστον μέχρι τα 78.9 μας χρόνια, ενώ υπάρχουν κάποιοι στη Ζάμπια που νιώθουν γέροι στα 40.5, και το ακαθάριστο οικογενειακό μας εισόδημα είναι μόλις 2.000 δολάρια μικρότερο από αυτό των Αραβικών Εμιράτων, που φτάνει τα 25.000 δολάρια, ακριβώς όσα χρειάζονται για να περάσεις μια νύχτα σε σουίτα του ξενοδοχείου ATLANTIS του Dubai. Να υποθέσουμε ότι οι κακόμοιροι Άραβες δουλεύουν ένα χρόνο για να απολαύσουν μια νύχτα στο Atlantis ;

(UPDATE) Διαβάζοντας τα σχόλια που μου άφησαν οι φίλτατες Λιακάδα και Γλαύκη, και χωνεύοντας κάποιες συζητήσεις με φίλους καταλήγω σε δύο συμπεράσματα:

1) το ISO standard δεν εγγυάται βέλτιστη ποιότητα προϊόντων. Δίνει όμως ένα φιλικό «χτύπημα στην πλάτη» σε προϊόντα που το διαθέτουν, και που τυχαίνει να είναι συνήθως αυτά που παράγονται σε μεγάλους αριθμούς (από αντίστοιχα μεγάλες εταιρίες).

2) Το ISO standard της ζωής ενσωματώνει στατιστικά μεγέθη που ευνοούν την διατήρηση της δεδομένης κοινωνικής δομής και ισορροπίας των πραγμάτων. Κατά συνέπεια είναι ένα χρήσιμο εργαλείο στις πολιτικές παρατάξεις που στοχεύουν στην διατήρηση αυτής της δομής ή ισορροπίας, καμία σχέση δεν έχει όμως με την ποιότητα ζωής που βιώνει ο μέσος πολίτης αυτής της δεδομένης κοινωνίας. Ή με άλλα λόγια: οι στατιστικές μπορεί να λένε ότι είμαστε από τους προνομιούχους του κόσμου ετούτου, και εμείς να νιώθουμε ότι ζούμε σ’ ένα κακό όνειρο που κάποια στιγμή θα τελειώσει, για να ξυπνήσουμε και να δούμε το χαμόγελο του ήλιου ακριβώς από πάνω μας. Μόνο που αυτό το κακό όνειρο δεν λέει να τελειώσει!!!

(1) Οικονόμου Μ, Κοκκώση Μ, Τριανταφύλλου Ε, Χριστοδούλου Γ (2001) Ποιότητα ζωής και ψυχική υγεία. Εννοιολογικές προσεγγίσεις, κλινικές εφαρμογές και αξιολόγηση. Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής 18(3): 239-253.