Προσπάθησε, μικρέ! Μπορείς!

Δηλώνω φανατική οπαδός του παιδικού πρωταθλητισμού! Ξέρω όλη τη φιλολογία περί «των κακών επιδράσεων του πρωταθλητισμού στην παιδική ηλικία» και είμαι απόλυτα πεπεισμένη ότι είναι πέρα για πέρα άδικη και αβάσιμη.Ίσως όμως θα έπρεπε να αρχίσω ορίζοντας τον πρωταθλητισμό.

Πρωταθλητισμός θεωρώ πως είναι η εστιασμένη προσπάθεια για διάκριση σε ένα συγκεκριμένο άθλημα. Τι περιλαμβάνει; Περιλαμβάνει κόπο, πειθαρχία, στερήσεις αλλά και απολαβές. Να σταθώ όμως στο τελευταίο. Τις απολαβές.

Ο καλύτερος τρόπος για να αντιληφθεί κάποιος τις απολαβές είναι να νιώσει το συναίσθημα της νίκης. Είναι αυτό το απόλυτο αίσθημα αγαλλίασης που νιώθει ο αθλητής όταν τερματίζει μια κούρσα έχοντας κάνει τον καλύτερό του χρόνο. Ή όταν καταφέρει με την απόδοσή του να συνεισφέρει στη νίκη της ομάδας του. Στα παιδιά , που ο αυθορμητισμός δεν έχει ακόμα καμουφλαριστεί από την σοβαροφάνεια, το αίσθημα αυτό είναι τόσο διάχυτο, που γίνεται αντιληπτό και από τον πιο άσχετο θεατή.

Η νίκη δεν ταυτίζεται αναγκαστικά με μια θέση στο βάθρο, αν και είναι πάντα ένας κρυφός πόθος. Είναι εξίσου σημαντική όταν το παιδί απλά καταφέρνει να νικήσει τα όρια του εαυτού του, γιατί αυτό του δίνει φτερά για να στοχεύσει ψηλότερα. Όχι, δεν αρκεί η χωρίς αξιώσεις συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες. Η άνευ στόχων συμμετοχή βοηθάει στην διατήρηση της καλής υγείας των φυσιολογικών συστημάτων, όμως στερείται κινήτρων και δεν φτιάχνει την προσωπικότητα του παιδιού.

Δεν υπάρχει τίποτα πιο συγκινητικό από την δύναμη ψυχής που μπορεί να επιδείξει ένα παιδί, όταν πιστεύει στον εαυτό του και θέλει να κερδίσει. Είναι τόσο ανόθευτη και τόσο υπερβολικά μεγάλη, που τελικά οδηγεί το παιδί στο να κάνει πραγματικούς άθλους. Και αυτό είναι κάτι που το ανεβάζει ένα σκαλοπάτι ψηλότερα, τόσο στα μάτια τα δικά του, όσο και στα μάτια των γύρω του. Αυτές οι μικρές στιγμές επιτυχίας αποκτούνε τεράστιες διαστάσεις στο μέλλον, όταν αντιμετωπίζοντας τον άγριο κόσμο των ενηλίκων, αναζητήσει πατήματα για να σταθεί στα πόδια του, τις φορές που τα πράγματα γίνονται δύσκολα .

Εδώ όμως μπαίνει μια άνω τελεία. Ο πρωταθλητισμός μπορεί να γίνει καταχρηστικός. Όταν τα κίνητρα παύουν να είναι η βελτιστοποίηση της απόδοσης και η διάκριση per se, και η νίκη χρησιμοποιείται ως μέσω ή και τρόπος επαγγελματικής αποκατάστασης. Τότε δεν μιλάμε για αθλητικό πνεύμα ή ιδεώδες, αλλά για επάγγελμα. Η ηλικία, όμως, καθιστά το παιδί ανίκανο να σκεφτεί την επαγγελματική αποκατάσταση. Και είναι ακριβώς αυτό το λεπτό σημείο, που κάνει τον παιδικό πρωταθλητισμό ως την πιο αγνή μορφή επίδειξης αθλητικού πνεύματος.

Οι σωματικές και οι ψυχολογικές επιβαρύνσεις είναι μεγάλες, πράγματι. Όμως εδώ μπαίνει ο ρόλος του ειδικού. Ο σχεδιασμός και η αποτίμηση της προπονητικής διαδικασίας είναι εξίσου (αν όχι περισσότερο) σημαντικά στον παιδικό πρωταθλητισμό, όσο και στον πρωταθλητισμό ενηλίκων. Η δε γονική στήριξη, ο ακρογωνιαίος λίθος.

Οι φυσιολογικές επιβαρύνσεις, αν είναι σωστά προσαρμοσμένες στις ικανότητες και την προπονητική και βιολογική ηλικία του παιδιού, όχι απλά δεν είναι αρνητικές ως προς την ανάπτυξή του, αλλά οδηγούνε στην αξιοποίηση του πλήρους εύρους των γενετικά καθορισμένων ορίων ανάπτυξης. Οι ψυχολογικές επιβαρύνσεις , όταν περιορίζονται σε αυτές που προέρχονται από το ίδιο το παιδί, είναι στο βαθμό που τις ελέγχει. Μπορούν να φτάσουν να είναι δυσβάσταχτες μόνο όταν η επίδραση του γονιού αρχίζει και δρα προσθετικά.

Η σταθερή μου τοποθέτηση είναι ότι, ως ενήλικες, έχουμε να διδαχθούμε πολλά πράγματα από τα παιδιά. Από τα μικρά και καθημερινά, όπως η ευθύτητα και η ικανότητα να αντλούν ευχαρίστηση από απλά πράγματα, μέχρι την ιδέα που μπορεί να έχουν για τον ιδανικό κόσμο. Η έννοια του πρωταθλητισμού εμπίπτει στον γενικό κανόνα, ότι οι αξίες των ενηλίκων συναντούνται στον κόσμο των παιδιών σε πιο αυθεντική και ευκρινής μορφή. Και είναι πραγματικά συναρπαστικό να το βιώνεις!.